ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΥΤΙΣΜΟΣ;

(πρωτότυπο κείμενο: Δρ. Nick Walker,“Neuroqueer Heresies”)

Ο αυτισμός είναι μια γενετικά βασισμένη ανθρώπινη νευρολογική παραλλαγή. Το σύνθετο σύνολο αλληλένδετων χαρακτηριστικών που διακρίνουν την αυτιστική νευρολογία από τη μη αυτιστική νευρολογία δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητό, αλλά τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι η βασική διάκριση είναι ότι οι αυτιστικοί εγκέφαλοι χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα συναπτικής συνδεσιμότητας και ταχύτητας ανταπόκρισης. Αυτό τείνει να κάνει την υποκειμενική εμπειρία του αυτιστικού ατόμου πιο έντονη και χαοτική από αυτή των μη αυτιστικών ατόμων: τόσο στο αισθητικοκινητικό όσο και στο γνωστικό επίπεδο, ο αυτιστικός νους τείνει να καταγράφει περισσότερες πληροφορίες και ο αντίκτυπος κάθε πληροφορίας τείνει να είναι όχι μόνο ισχυρότερος αλλά και λιγότερο προβλέψιμος.

Ο αυτισμός είναι ένα αναπτυξιακό φαινόμενο, που σημαίνει ότι αρχίζει in utero [=ενδομήτρια] και έχει διάχυτη επιρροή στην ανάπτυξη, σε πολλαπλά επίπεδα, καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο αυτισμός παράγει ιδιαίτερους, άτυπους τρόπους σκέψης, κίνησης, αλληλεπίδρασης, αισθητηριακής και γνωστικής επεξεργασίας. Μια συχνά αναφερόμενη αναλογία είναι ότι τα αυτιστικά άτομα έχουν διαφορετικό νευρολογικό "λειτουργικό σύστημα" από τα μη αυτιστικά άτομα.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, κάπου μεταξύ του ενός τοις εκατό και του δύο τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού είναι αυτιστικός. Ενώ ο αριθμός των ατόμων που διαγιγνώσκονται ως αυτιστικά αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες, τα στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση αυτή στις διαγνώσεις είναι αποτέλεσμα της αυξημένης ευαισθητοποίησης του κοινού και των επαγγελματιών, παρά μια πραγματική αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του αυτισμού.

Παρά τις υποκείμενες νευρολογικές ομοιότητες, τα αυτιστικά άτομα διαφέρουν πολύ το ένα από το άλλο. Μερικά αυτιστικά άτομα παρουσιάζουν εξαιρετικά γνωστικά ταλέντα. Ωστόσο, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που έχει σχεδιαστεί γύρω από τις αισθητηριακές, γνωστικές, αναπτυξιακές και κοινωνικές ανάγκες των μη αυτιστικών ατόμων, τα αυτιστικά άτομα είναι σχεδόν πάντα ανάπηρα σε κάποιο βαθμό - μερικές φορές με πιο προφανείς και άλλες φορές με πιο διακριτικούς τρόπους.

Η σφαίρα της κοινωνικής αλληλεπίδρασης είναι ένα πλαίσιο στο οποίο τα αυτιστικά άτομα τείνουν να είναι μονίμως ανάπηρα. Η αισθητηριακή εμπειρία ενός αυτιστικού παιδιού με τον κόσμο είναι πιο έντονη και χαοτική από αυτή ενός μη αυτιστικού παιδιού και η συνεχής πλοήγηση και ενσωμάτωση αυτής της εμπειρίας αντλεί επομένως περισσότερη προσοχή και ενέργεια από το αυτιστικό παιδί. Αυτό σημαίνει ότι το αυτιστικό παιδί έχει διαθέσιμη λιγότερη προσοχή και ενέργεια για να επικεντρωθεί στις λεπτομέρειες της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Η δυσκολία ικανοποίησης των κοινωνικών προσδοκιών των μη αυτιστικών ανθρώπων συχνά οδηγεί σε κοινωνική απόρριψη, η οποία επιδεινώνει περαιτέρω τις κοινωνικές δυσκολίες και εμποδίζει την κοινωνική ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό, ο αυτισμός έχει συχνά παρερμηνευθεί ως ουσιαστικά ένα σύνολο "κοινωνικών και επικοινωνιακών ελλειμμάτων", από εκείνους που δεν γνωρίζουν ότι οι κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα αυτιστικά άτομα είναι απλώς υποπροϊόντα της έντονης και χαοτικής φύσης της αυτιστικής αισθητηριακής και γνωστικής εμπειρίας.

Ο αυτισμός εξακολουθεί να θεωρείται ευρέως "διαταραχή", αλλά αυτή η άποψη έχει αμφισβητηθεί τα τελευταία χρόνια από υποστηρικτές του μοντέλου της νευροποικιλότητας, το οποίο υποστηρίζει ότι ο αυτισμός και άλλες νευρογνωστικές παραλλαγές αποτελούν απλώς μέρος του φυσικού φάσματος της ανθρώπινης βιοποικιλότητας, όπως παραλλαγές στην εθνικότητα ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό (που έχουν επίσης παθολογικοποιηθεί στο παρελθόν). Τελικά, η περιγραφή του αυτισμού ως διαταραχής αντιπροσωπεύει μια υποκειμενική κρίση και όχι ένα επιστημονικό δεδομένο.

Πηγή [στα αγγλικά]: https://neuroqueer.com/what-is-autism/